Maximiliaan I (Wiener Neustadt, 22 maart 1459 – Wels, 12 januari 1519) was keizer van het Heilige Roomse Rijk der Duitse natie. Omdat hij aartshertog van Oostenrijk was, werd hij ook Maximiliaan I van Oostenrijk genoemd. Maximiliaan werd in Wiener Neustadt als zoon van keizer Frederik III geboren.

KAART

Door zijn huwelijk werd Maximiliaan na de voortijdige dood van Maria in 1482 de feitelijke machthebber over de Nederlanden en de Franche-Comté, als regent voor zijn vierjarig zoontje Filips. In 1486 werd hij gekozen tot Rooms-koning en 22 jaar later, in 1508, door Paus Julius II tot keizer van het Heilige Roomse Rijk gekroond — hij was echter al de facto keizer sinds 1493, het jaar waarin zijn vader overleed. De Brugse stedelingen zetten hem in 1488, in hun strijd om autonomie, meer dan vier maanden gevangen in de stad.In 1494 viel het Franse leger, onder bevel van koning Karel VIII, Italië binnen, wat leidde tot de Italiaanse Oorlog van 1494 - 1498, de eerste van de Italiaanse Oorlogen. Die konden slechts na zijn dood, in 1525, door de Slag bij Pavia tijdens de Italiaanse Oorlog van 1521 - 1526 in het voordeel van het rijk worden beslecht.
Maximiliaans zoon Filips werd in 1494 meerderjarig verklaard en nam vanaf dan persoonlijk het bewind in handen, waardoor het regentschap van Maximiliaan verviel.

Na het overlijden van Filips in 1506 gingen de Nederlanden en de Franche-Comté naar zijn zesjarige zoontje Karel. Tot 1515 stond Karel onder het voogdijschap van zijn grootvader Maximiliaan. Deze had het echter te druk met zijn andere regeringstaken en militaire campagnes en hij liet zich, met instemming van de Staten-Generaal, in de Nederlanden vervangen door zijn dochter Margaretha van Oostenrijk, die daarmee de eerste landvoogdes van de Nederlanden werd. Deze functie zou ook onder Karel en zijn opvolgers blijven bestaan.Om de toenemende druk te verminderen die ontstaan was door verdragen afgesloten tussen de heersers van Frankrijk, Polen, Hongarije, Bohemen en Rusland, pleegde Maximiliaan in juli 1515 in Wenen overleg met koning Wladislaus II van Hongarije en Bohemen, en met diens broer Sigismund I van Polen. Het daar afgesproken dubbelhuwelijk (de Wiener Doppelhochzeit) tussen twee kleinkinderen van Maximiliaan (Ferdinand en Maria) en de enige kinderen van Wladislaus (Anna en Lodewijk) zorgden ervoor dat elf jaar later ook Hongarije en Bohemen toevielen aan het Huis Habsburg.

Kinderen van Maria en Maximiliaan:
• Filips de Schone (22 juli 1478 - 25 september 1506), gehuwd met Johanna van Castilie
• Magaretha van Oostenrijk (10 januari 1480 - 1 december 1530) de latere landvoogdes van de Nederlanden, gehuwd met Johan van Asturie, zoon en erfgenaam van Aragon en Castilie en Filibert II van Savoye
• Franz geboren en gestorven in 1481

Verder getrouwd geweest met:
Anna van Bretagne (1489-1491)
Bianca Maria Sforza (1494-1511)
Kinderloos in beide huwelijken

Naast zijn kinderen uit zijn huwelijk met Maria van Bourgondië had hij een aantal onechte kinderen:
Joris van Oostenrijk (Gent, 1505 - Luik, 1557) was een natuurlijke zoon van Maximiliaan en Margaretha van Edelsheim. Joris werd in 1536 bisschop van Brixen en van Brescia en in 1538 werd bij bisschop van Valencia.
Dorothea van Oostenrijk was een natuurlijke dochter van Maximiliaan. Zij trouwde met Jan heer van Durbuy, gouverneur der landen van Overmaas en drossaard en kastelein van Valkenburg.
Anna van Oostfriesland-Durbuy, een dochter van Doreothea en Jan, trouwde met Joost van Bronckhorst-Gronsveld.

De maatschappelijke geledingen - geestelijkheid, adel, burgerij en boeren - brengen hulde aan keizer Maximiliaan, die op de troon zit tussen de jonge Karel v en Margareta van Oostenrijk. Frontispice (detail) van een Koorboek, Zuidelijke Nederlanden, 1515-16.
Mechelen, Stadsarchief, Liber missarum, fol. 1v