LES BOURGUIGNONS:
Filips de Goede (1396-1467)
"Aultre n'aurray"
X
Michelle de Valois (1395–1422)
Bonne d´Artois (1393–1425)
Isabella van Portugal (1397-1471)

Filips de Goede werd geboren te Dijon op 31 juli 1396 als zoon van de Bourgondische hertog Jan zonder Vrees en Margaretha van Beieren.
Getrouwd met: Michelle de Valois van 1409 tot 08 juli 1422. Michelle de dochter van de Franse koning Karel VI! "...Jou broer heeft mijn vader vermoord..."
Filips komt niet eens op haar begravenis! Zij had hem geen kinderen gebracht. Haar zus wel!
Het gerucht ging de ronde dat vergif de dood wel eens versneld kon hebben.

Bonne van Artesië (van 1424 tot 17 september 1425), zijn TANTE weduwe van Filips van Nevers de broer van Jan zonder Vrees, zij sterft in het kraambed.

Hierna trouwde hij met Isabella van Portugal (van 7 jan 1430 tot zijn dood).
1462 Krijgt Filips een hersenbloeding waarvan hij hersteld, maar niet over zijn vroegere vermogens beschikt. Vanaf dat moment is hij kaal.
Filips stierf te Brugge op 15 juni 1467. Hij wordt opgevolgd door zijn zoon Karel de Stoute. Zijn zoon begraaft vader en moeder in Dyon, Champol.
Vaughan: “de Bourgondiers” blz 85:
“…hofkronieker George Chastellain en de Vlaamse advocaat Filips Wielant schetsen een beeld van hem.”
Olivier dela Marche: “…een prachtige troep bastaarden van beiderlei kunne. Was de onwettige kinderschaar van de hertog.
Zocht echtgenoten voor de vrouwen en kerkambten voor de mannen.

KAART

Met zijn zoon Karel, de latere hertog Karel de Stoute, had de hertog in zijn laatste regeringsjaren diepgaande meningsverschillen over de politiek ten aanzien van Frankrijk.
Zo was Karel fel gekant tegen de verkoop van de Somme-steden, verworven op Frankrijk (1463). In 1465 legden vader en zoon hun geschillen bij en werd Karel door de Staten-Generaal als opvolger van Filips erkend. Overigens had Filips tientallen bastaardkinderen, van wie er velen hoge bestuurlijke posities bekleedden.
Op 10 september 1419 werd zijn vader vermoord op instigatie van de Franse kroonprins Karel (de latere koning Karel VII). In reactie op de moord sloot de nieuwe hertog Filips een bondgenootschap met Engeland tegen Frankrijk (Verdrag van Troyes, 1420). De grote raadsheren van Filips waren Jean de Thoisy en Nicolas Rolin die hem beschermden tegen het franse hof in Parijs.
In het noorden verliepen de zaken voorspoedig met de mogelijke erfing van Brabant, in het oosten was Keizer Sigismund niet bij machte de Bourgondiese invloeden in de Elzas tegen te houden en de dochter van Filips trouwde met de Oostenrijkse hertog Leopold IV.
”… De moord van Montereau markeert een nieuw startpunt…”
1420: Filips - Henry V - Charles VI keren terug in Parijs. De franse koning was in Troyes gezet door de Bourgondiers.
Daarnaast trouwt Hendrik de dochter van Isabella, Catherina van Valois in Troyes op 2 juni 1420.
Philips de st.Pol heeft dit voorelkaar gekregen. Zo zijn er nu het Lancaster-Frankrijk en het Bourgondiese Frankrijk.

Karel VI is inmiddels steeds gekker aan het worden en Hendrik V ziet zichzelf al op de troon van Frankrijk zitten (Troye 1420). Hendrik wordt met het verdrag van Troyes tot erfgenaam benoemd van de franse kroon. In strijd met de zoon Karel VII en vrouw Isabella was bij de tekening van het verdrag.
1422 Sterft Karel VI en Hendrik V maakte het ook niet veel langer als 1422. Hendrik VI zet Bedford als regent in Frankrijk, een lastige situatie waarmee de Engels-Bourgondiese goede zaak er niet beter op werd. In Engeland komt het huis Lancaster onder druk te liggen van het huis York.

De dauphin, Karel VII wordt van titels beroofd, moeder wijst hem aan als bastaard! Dus geen opvolging.....en Karel laatste vlucht naar het zuiden van Parijs.
Nu zijn Hendrik en Filips zwagers van de dauphin!! Filips zal vanaf de kroonbevestiging in Parijs, waarbij Hendrik en Karel beiden op een troon zitten, zich in zwarte kleren hullen. Zo is hij ook in Troyes aangekomen. Karel werd erkend als koning in ruil voor de pacificatie van de grens Lyon Auxerre voor Filips. Dus geen oorlogsdreigingen aan de westgrens.
Hendrik V zal nooit de kroon op zijn hoofd krijgen, hij sterft 31 augustus 1422 in Vincennes bij Parijs aan vlek-Thypus. Hiervoor had hij zijn broer Jan van Lancaster, Graaf van Bedford als regent aangesteld voor zijn zoon Hendrik VI, vier jaar oud!!, Filips had geen interesse in oorlog en de franse kroon.

Zijn zus Anna trouwde met Bedford op 23 mei 1423. Deze Anna moet volgens kenners een aarts lelijke big zijn geweest maar het huwelijk was geweldig.

Jeanne d’arc 1429:
1429 Jeanne d’Arc speelt haar rol in de geschiedenis. Door god geroepen om met de hulp van Catherina van Alexandrie en Margaretha van Antiochie en niet te vergeten de aartengel Michael op pad om het huis Orleans weer glans te geven. De Engelsen en de Bourgiondiers zullen er van langs krijgen!!
Karel VII in Reims weer konig gekroond. Filips komt maar niet op de kroning van Charles VII, dit in strijd met het verdag van Troyes.
Filips de Goede benoemd tot Luitenant generaal voor Bedfrod en Henry VI. Maar de goede man is geen vechtersbaas en moet met grote tegenzin Karel VII insluiten bij Compiegne. Maar Jeanne staat op het toneel!! Jeanne, de maagd, gevangen in de handen van Filips de Goede....en verkoopt haar aan de Engelsen. De heks, die de koning van Frankrijk op de troon zette, werd als zodanig verbrand 1431.
De positie van de Paus in dit spektakel
Frederik IV gaat zich ermee bemoeien en valt de oostgrens aan. Dit wordt zelfs gepromoveerd tot Reichskrieg in 1432 door Sigismund. Maar de Duitse steden hadden liever handel als een oorlog dus dat feest ging niet door.

De andere zus Margaretha trouwde met Arthur van Richmond, broer van de hertog Jan V van Bretagne.
Het Bourgondisch-Engelse bondgenootschap bracht Frankrijk in ernstige moeilijkheden.
1430: op 5 oktober wordt hij hertog van Brabant. Bij deze gelegenheid de aanhef:
"... Phelippe par la grace de dieu dus de Bourgoigne, de Lothier, de Brabant et Luxembourg, comte de Flandres, d'Artois, de Bourgoigne palatin et de Namur, marquis de Saint Empire, seigneur de Salins et de Malines..."
Par la grace de dieu .... dus niet verantwoording aan de koning

1430 Filps trouwt met Isabella v. Portugal, het derde huwelijk, geschilderd door Jan van Eyck en zij viel in de smaak!!

PASEN 1433:
-- Jacoba van Beieren steft kinderloos
-- Filips de Goede is nog steeds kinderloos, Atoon nog net twee jaar en Joost nog geen jaar, stierven in 1432
-- Moordaanslag op Filips wordt gepleegd!
In deze situatie is het hertogdom Bourgondie in moeilijk water.........

10 November 1433 Karel de Stoute wordt geboren in Dyon!!
Onmiddellijk tot ridder geslagen en opgenomen in het Gulden Vlies.

Nicolas Rolin, de raadgever start Arras een grootse vredesbesprekingen. Pas in 1435 verzoende Filips zich (noodgedwongen) weer met Karel VII bij het Verdrag van Arras (Atrecht). De moordenaars van Jan zonder Vrees worden vervolgd en een aanzienlijke geldsom moest te zaak verder zussen.
De Engelsen trekken zich terug.
1436 de Franse koning, met de hulp van Filips, trekt Parijs binnen na al die jaren.
Nu werd Calais aangevallen met Vlaamse strijders. Maar het beleg slaagde niet, Brugse militie legt de wapens niet neer en levert tegenstand tegen Filips. Hij ontsnapt net, maar na twee jaar, na hongersnood en ellende geeft Brugge zich over.

 

Filips was een levensgenieter, dertig maitresses met maar liefst 17 bastaarden waaronder gerenommeerde als Corneille en Antoine, beide ridder van het gulden vlies en daarnaast nog David en Filips die het schopten tot bisschop van Utrecht!!

De Nederlanden:
Vanaf het begin probeerde Filip de Goede zijn invloed in de Nederlandse gewesten uit te breiden. Om zijn doel te bereiken, hoopte hij een beroep te kunnen doen op zijn neef Jan IV, hertog van Brabant. Die was gehuwd met Jacoba van Beieren, gravin van Holland-Zeeland-Henegouwen. Toch waren deze familierelaties geen garanties voor een Bourgondische controle. De Staten van Brabant probeerden uit angst voor een verlies aan onafhankelijkheid zoveel mogelijk de plannen van Filips tegen te werken en Jacoba van Beieren liet in 1420 haar echtgenoot Jan IV in de steek en huwde een Engelse prins Gloucester, die zelf hoopte graaf te kunnen worden van Holland-Zeeland-Henegouwen.
Filips de Goede daagt Clouceser uit voor een duel!!! Maar Cloucester moet terug naar Engeland en neemt de boot.
Filips dan maar snel achter Jacoba aan. Henegouwen wordt ingenomen bij Bergen. Jacoba, gevangen genomen en in Gent in het gevang,
Zij ontsnapt in mannen kleren naar het noorden
De Hoekse en Kabeljouwse twisten waren hiervoor tot een hoogtepunt gekomen. Jacoba en Jan werden uiteen gedreven door de stellingname van Hoek of Kabeljouw. De steden, Kabeljouwen, kozen voor hun graaf en steunde bij “blijde binnekomste”.

Cloucester komt niet, maar een bevelhebber. Engelsen landen in Bouwershaven 1426.
Filips gesteund door de bisschop van Utrecht; Adolf van Egmond, de hertog van Kleef,Gelre en LImburg verslaan het invasie-leger in Brouwerhaven, in Wieringen. De Hoekse steden verslagen en Filips had de zaak onder controle. Cloucester met een nieuwe relatie, en de Engelsen meer interesse in Frankrijk.
Bij de 'Zoen van Delft' 3 juli 1428 kreeg hij van haar de overhand in Holland, Zeeland en Henegouwen bij de dood van Jacoba zouden deze aan hem toekomen. Jacoba mocht niet mee trouwen.
Jacoba trouwt in het geheim met Frans van Borsele (telg uit het bastaard-geslacht van Filips de Stoute en Bourgondies gouverneur in Holland!!) in 1432. Tijdens een van de schermutselingen valt Frans in handen van de Kabeljouwen.
Jacoba krijgt de keuze haar bezittingen afstaan of het hoofd van Frans. In 1433 vielen deze gebieden hem geheel en al toe.

Ondertussen was Jan IV van Brabant op 17 april 1427 overleden, na een triest en kinderloos leven en opgevolgd door zijn broer Filips van Saint-Pol. Deze had een enorme dadendrang die zelfs leidde tot een huwelijk met de schoonzuster van Karel VII Yolande d'Anjou. Filips de Saint-Pol stierf reeds in 1430 zonder nakomelingen, vermoord, vergiftigd??.
Er waren verschillende gegadigden om hem op te volgen, maar de Staten gaven nu wel de voorkeur aan Filips de Goede, nadat hij zijn zaak bij hen was komen bepleiten. Reeds in 1420 had de kinderloze graaf Jan III van Namen zijn rechten aan Filips de Goede verkocht. Na het overlijden van de graaf in 1429 kon Filips de Goede het gewest bij zijn rijk voegen. In 1441 benoemde Elisabeth van Görlitz, hertogin van Luxemburg Filips de Goede tot haar opvolger. Na haar overlijden in 1451 kon hij ook dat gebied inlijven.

De Nederlandse gewesten waren in eerste instantie verbonden via een personele unie. Zij hadden dus dezelfde vorst, de hertog van Bourgondië, maar zij behielden hun eigen instellingen. Met name twee centrale bestuursorganen kwamen onder Filips tot ontwikkeling. Uit zijn hofraad kwam in 1445 een Grote Raad voort die de centrale rechtspraak verzorgde, en vanaf 1464 kwamen de Staten-Generaal bijeen. De hertogelijke Hofraad had als opdracht een gemeenschappelijk beleid voor de verschillende vorstendommen uit te werken. Aan het hoofd ervan stond kanselier Nicolas Rolin. Een grotere eenmaking van de rechtspraak was ook belangrijk. Tegen de vonnissen van de stedelijke schepenbanken werd een beroep mogelijk bij de hertogelijke Grote Raad, waardoor de macht van de stedelijke rechtbanken werd beperkt.
De belangrijkste peiler van de macht van Filips de Goede was de controle over de inkomsten. Filips de Goede slaagde erin een groot deel van de stedelijke inkomsten in de staatskas te doen belanden. Hij bracht ook een muntunie tot stand tussen de verschillende gewesten. De poging van de hertog om in al zijn gewesten een zoutbelasting in te voeren mislukte evenwel. Zout was toen een noodzakelijk bewaarmiddel. Een algemene verbruiksbelasting op dit product zou hem verzekeren van permanente financiële middelen. Het verzet hiertegen was echter zo heftig, dat hij moest inbinden. Om zijn macht in steden en gewesten te vergroten probeerde de hertog zoveel mogelijk sympathisanten in de plaatselijke en regionale besturen te loodsen. Hij probeerde deze personen te lijmen met geschenken of adellijke titels. Toch bleven de Vlaamse steden Brugge en Gent weerstand bieden tegen de aantasting van hun autonomie. Brugge kwam in opstand in de periode 1436-38 en Gent in 1453. Beide steden moesten het echter afleggen tegen een vorst, die dankzij zijn heerschappij over verschillende gewesten niet meer door enkele steden kon worden bedreigd.
lijst van personen
In tegenstelling tot zijn vader, Jan Zonder Vrees, was er voor Filips nog weinig hoop om ooit nog op de Franse troon te geraken. Of hij hier ooit zin in heeft gehad is een tweede. Hij wilde daarom zelf een belangrijk Europees vorst worden.

Om zijn gelijkwaardigheid met de koningen te tonen richtte hij de Orde van het Gulden Vlies op. De orde werd in 1430 op de trouwdag 7 januaari 1430 en was een soort van tegenhanger van de Engelse orde van de Kousenband, de de orde van St.Michel van de franse koning. Zij bestond uit dertig ridders en vier officieren: een schatbewaarder, een wapenmeester, een kanselier en een griffier. De orde was een selecte club om de beste medewerkers en buitenlandse bondgenoten van de hertog te eren. Het ereteken van de orde was een ram. Het dier verwees naar de Griekse legende van de Argonauten en het moest suggereren, dat de Bourgondische dynastie afstamde van de Trojanen. Het hofleven maakte onder zijn regering een ongekende bloei door. De weelderige feesten en toernooien waren in heel Europa beroemd. Muziek, schilder- en miniatuurkunst en literatuur (vooral Franstalig) werden krachtig bevorderd.
Zijn toenemende macht verontrustte zijn Franse en Duitse buren. Daar kwam nog bij dat zijn bewind samenviel met de Honderdjarige oorlog tussen Engeland en Frankrijk. Filips was voorstander van een vredespolitiek en hoopte beide partijen te verzoenen, echter zonder succes. In de tang genomen tussen Frankrijk en Duitsland, werd hij in 1435 bij de Vrede van Atrecht gedwongen de Fransen tegen de Engelsen te steunen. In ruil werd Filips ontslagen van alle verplichtingen als vazal van de Franse koning. Dit betekende een erkenning van zijn positie als een machtige Europese heerser. Vanaf 1440 heerste er vrede met het buitenland. De positie van Filips de Goede werd algemeen erkend

Het gulden vlies
De Orde werd op 10 januari 1430 in Brugge ingesteld door Filips de Goede, hertog van Bourgondië, bij gelegenheid van zijn huwelijk met Isabella van Portugal. De Orde van het Gulden Vlies was de tegenhanger van de Engelse Orde van de Kousenband, die uit 1348 dateert. Met de instelling van deze Orde wilde Filips de Goede nog meer aanzien geven aan zijn dynastie. De nieuwe Orde was een select gezelschap waarmee de hertog zijn beste medewerkers en buitenlandse bondgenoten kon eren. De Orde werd erkend door de paus en geniet pauselijke privileges. Een van de voorrechten van de Ridders in deze Orde is dat zij van de paus het recht hebben gekregen om in hun slaapkamer een mis te laten opdragen. Dit voorrecht delen zij met hoge geestelijken en katholieke vorsten.

Le Vœu du faisan est un vœu formulé par Philippe le Bon, duc de Bourgogne, et sa cour lors du Banquet du faisan, tenu à Lille le 17 février 1454 d'aller délivrer Constantinople prise par les Turcs l'année précédente.
Cet engagement chrétien pour la croisade, qui ne fut jamais tenu, répondait au rituel païen qui faisait jurer les participants à une entreprise sur un animal qu'ils se partageaient ensuite également.
Cette fête précédait de peu la diète impériale de Ratisbonne concernant la Turquie qui n'aboutit pas. La croisade n'eut donc pas lieu. Philippe le Bon semble pourtant sincère dans son vœu de croisade. La diplomatie fut très active en la matière. De plus, le duc leva de l'argent pour enrôler des troupes et armer des navires. Il semble même qu'il ait voulu participer lui-même à cette croisade. En effet, il réunit des États généraux en janvier 1464 pour organiser le gouvernement en son absence
Matthieu de Coussy, chroniqueur de l'époque, fit un récit détaillé du vœu du faisan :
Après l'apparition d'un géant escortant une dame représentant la sainte Église, apparaît dans la salle du banquet : « Toison-d'Or, roy d'armes, lequel portoit en ses mains un phaisant (faisan) en vie, orné d'un riche collier d'or, garny de pierres fines et de perles ; et après iceluy Toison-d'Or, vinrent deux damoiselles adextrées de deux chevaliers de la Toison-d'Or. Ils s'avancèrent jusques devant le duc, où après avoir fait la révérence, ledit Toison-d'Or parla à icelui duc en ceste manière :
« Très haut et très puissant prince, et mon très redoutable seigneur, voyez ici les dames qui très humblement se recommandent à vous ; et pour ce que c'est la coutume qui a esté anciennement instituée, après grandes festes et nobles assemblées, on présente aux princes et seigneurs et aux nobles hommes le paon ou quelque autre noble oiseau pour faire des vœux utiles et valables, pour ce sujet on m'a ci envoyé avec ces deux damoiselles pour vous présenter ce noble phaisant, vous priant que le veuillez avoir en souvenance. »
« Ces paroles estant dites, icelui duc print un bref escript, lequel il bailla à Toison-d'Or, et dit tout haut : Je voue à Dieu, mon Créateur, à la glorieuse Vierge Marie, aux dames et au phaisant, que je feray et entretiendray ce que je baille par escript. » Toison-d'Or prend alors l'écrit et en fait lecture à haute voix. C'était le vœu que faisait le prince « d'entreprendre et d'exposer son corps pour la défense de la foi chrétienne, et pour résister à la dampnable entreprinse du Grand-Turc et des infidelles... Et, ajouta-t-il, si je puis, par quelque voye ou manière que ce soit, sçavoir ou cognoistre que ledit Grand-Turc eût volonté d'avoir affaire à moy corps à corps, je, pour ladite foy chrestienne soustenir, le combattray à l'ayde de Dieu tout-puissant et de sa très douce mère, lesquels j'appelle toujours à mon ayde. »

.

15 juni 1467 Filips de Goede sterft
1462 verzwakt Filips ernstig aan een long aandoening, die vooral in de winter opspeelde.
Vanaf zijn aankomst in Brugge op 3 maart, was hij opgeruimd en klaarblijkellijk in een gioede conditie. Op 16 april volgde hij nog een steekspel vanuit het Prinsenhof.
Op 12 juni een felle keelontsteking met fluimen, waarin hij dreigde te stkken, gepaard met hoge koorts, en kon niet meer slikken! Longoontsteking met een watergezwel.
Isabella komt te laat, Filips is gestorven. Ook Karel die in Gent was, was ook te laat.
Autopsie vond geen duidelijke aanwijzing voor zijn dood, hersentumor werd nog gevreesd.

Lichaam naar Champol, ingewanden en hersenen naar Sint Donaaskerk in Brugge het het hart daar moest Karel nog voor zorgen.
Tot op heden nog niets bekend over de plaats....In St.Denis, in Jerusalem of in Brugge???
Zijn klenidochter Maria van Bourgondie was niet op de begravenis aanwezig.

Karel de Stoute krijgt te zwaard van vader aangerijkt.

Kinderen:
Derde huwelijk op 7 januari 1430 te Sluis met Isabella van Portugal (1397-1472). Zij kregen drie kinderen:
Antoon (Brussel, 30 september 1430 – Brussel, 5 februari 1432)
Joost (Gent, 24 april 1432 - na 6 mei 1432)
Karel de Stoute (1433-1477).

Filips had ook 30 gekende maîtresses en 18 toegegeven bastaardkinderen, onder wie:
Corneille van Bourgondië (1420 - 1452), ook gekend als Cornelis van Beveren, gedood bij de slag van Bazel (1452);
Antoine van Bourgondië (1421 - 5 mei 1504), graaf van La Roche, Sainte-Menehould, Guînes, heer van Crèvecoeur en Beveren;
David van Bourgondië, (1427 - 1496) die bisschop van Utrecht werd;
Anna van Bourgondië (1435 - 1508), gouvernante van Maria van Bourgondië, gehuwd met Adriaan van Borssele en later met Adolf van Kleef-Ravenstein;
Raphaël van Bourgondië ook genoemd Raphaël de Marcatellis, (c. 1437 - 1508), abt van de Sint-Baafsabdij te Gent en van de Sint-Pietersabdij te Oudenburg;
Boudewijn van Bourgondië (c. 1446 - 1508), heer van Fallais, Peer, Boudour, Sint-Annaland, Lovendegem, Zomergem en Fromont;
Filips van Bourgondië (1464 - 1524), Bisschop van Utrecht
Antoine en Corneille zouden zijn lievelings-bastaards geweest zijn; zij droegen (eerst Corneille, dan Antoine) de titel van Groot-bastaard van Bourgondië (Grand bâtard de Bourgogne)

10 September 1419–15 July 1467: Graaf van Bourgondie als Philip III

10 September 1419–15 July 1467: Graaf van Artois als Philip V